Главная » 2010»Октябрь»17 » Отамнинг вафотларидан кейин ўзимни ўнглаб олишим осон кечмади.
21:47
Отамнинг вафотларидан кейин ўзимни ўнглаб олишим осон кечмади.
Бундан саккиз йил олдин санъат оламига кириб келган Сарвара шу вақт
ичида бир нечта дилтортар, дардли қўшиқларни яратишга муваффақ бўлди.
Унинг ижросидаги "Фарёд”, "Муҳаббат”, "Излаб қоласиз” каби қўшиқлари ўз
тингловчисини топган. Мухлисларнинг талаби билан хонандани cухбатга таклиф этдик. Анчадан буён камнамо бўлиб қолган
хонанданинг бугунги фаолияти кўпчиликни қизиқтирса керак.
— Охирги пайтларда санъатдан анча йироқлашгандексиз. Бунинг сабаби нимада? —
Тўғри, маълум сабабларга кўра бироз узоқлашишимга тўғри келди. Отамнинг
вафотларидан кейин ўзимни ўнглаб олишим осон кечмади. Олдинга қадам
ташлашга қанчалик уринмай, уддасидан чиқолмадим. Нафақат оиламда, балки
ижодимда ҳам катта нарсамни йўқотгандек бўлдим. Илгари кўп устоз
санъаткорлардан: "Дардни ҳис қилган одамгина яхши қўшиқ куйлай олади”,
деган гапларини эшитгандим. Чиндан ҳам, қалбингизни дард кемирганда,
илҳомингиз жўшиб, бировга айтолмаган гапларингизни куйга соларкансиз.
Лекин у пайтда куйлаган бирорта қўшиқларимни халққа тақдим этмадим. Бир
йил ўтгандан кейин ижодга шўнғийман, деганимда, эшигимиздан совчилар
аримай қолди. Ҳар бир қиз оила қуриб, оналик бахтига эришишни истайди.
Турмушга чиққандан кейин, табиийки, яна санъатдан йироқлашишимга тўғри
келди. — Айрим санъаткорлар нафақат тўйлари, балки туғилган
кунларининг дискларини ҳам сотувга чиқаришяпти. Сизнинг тўйингиздан эса
журналистлар ҳам хабар топишмади... — Балки менинг тўйим ва ижодим
уларни қизиқтирмай қўйгандир. Биласизми, баъзида ҳозирги журналистларга
ҳайрон ?оламан. Ҳар доим ойнаи жаҳонда ва радиода қўшиғи айланиб турган
хонанда билан суҳбат қуришади. Бир хонандани уч-тўртта газетада
бирданига "реклама” қилишади. Бу гапим билан мен билан суҳбат
қилишмаяпти, демоқчи эмасман. Фақатгина уч-тўрт санъаткор билан ўралашиб
қолишларига қаршиман. Балки чиндан ҳам ўша хонанданинг мухлислари
бошқасиникига нисбатан кўпдир. Лекин ҳар нима бўлганда ҳам, фақат бир
доира атрофида ўралашиб қолиш яхши эмас. — Сайтда фарзандли
бўлганингиз ҳақида хабар берганимиздан кейин кўпчилик мухлислар қўнғироқ
қилиб, оилангиз ҳақида маълумот беришимизни сўрашди. — Кўпчилик
мухлисларни санъаткорнинг ҳаёти қизиқтиради. Лекин, мен рейтингини
кўтариш учун оиласини кўз-кўз қиладиган хонандалар тоифасига киришни
истамайман. Бироз қўполроқ қилиб айтганда, ҳаётимга қизиққани учунгина
қўшиғимни тинглаётганлар, яхшиси, қўшиқларимни эшитмай қўя қолишсин. — Оиласини оммага ошкор қилишни "антиреклама” деб ҳисоблайсизми? —
Оиласини ошкор қилиш "антиреклама” эмас. Лекин инсон келажакдаги
ҳаётининг қандай бўлишини олдиндан билмайди. Яратганнинг ўзи асрасин-у,
санъаткорнинг ҳаётида турмуш ўртоғи билан яшаш унча узоқ давом этмайди.
Ўзбек санъаткорлари орасида биринчи турмуш ўртоғи билан яшаётганлар
бармоқ билан санарли. Лекин бунда уларни айбламоқчи эмасман. Ҳаммаси
пешонадан. — Сизнингча, санъаткорлар орасида ажрашишнинг кўпайишига нима сабаб бўлаяпти? —
Назаримда, санъаткорлар ҳамиша эркин ижод қилишни исташади. Шу билан
бирга санъаткорнинг ортидан бўлар-бўлмас миш-мишлар жуда тез болалайди.
Бирор аёл санъаткор бир эркак мухлисига кулиб қарасин, бир зумда гап-сўз
тарқалади. Бундай гап-сўзлар эса эркак кишининг рашкини қўзғайди.
Шунинг учун бўлса керак, отам раҳматли кўп марта: "Санъатнинг юки оғир
бўлади. Унинг нонини ейиш учун темирдан тиш керак”, деган. Ўша пайтларда
бу гапнинг мағзини чақолмагандим. Ҳозир ҳам кўпчилик ёшлар бу каби
оддий, аммо пурмаъно сўзларни англамаб етишмаяпти. — Мухлисларингиз
сиз билан катта саҳналарда учрашмаган бўлишса ҳам, тўй-ҳашамларда
муло?от ?илишди. Танлаш имкони бўлганда катта саҳнани танлармидингиз
ёки... — Тўйнинг масъулияти саҳнаникидан кам эмас. Фақат тўйда
санъаткорни тергаб турадиган режиссёр бўлмайди, холос. Танлаш имкони
берилса, бу имконни рад этган бўлардим. Бугунги санъаткор учун иккиси
ҳам муҳим аҳамиятга эга. — Айрим хонандалар тўйга бориш учун ҳам ижод қилишаяпти. Бунга муносабатингиз қандай? —
(ўйланиб). Бу ҳақда ўйлаб кўрмаган эканман. Лекин бир нарсани
биламанки, тўй учун куйланаётган қўшиқларда сўзга нисбатан куй устунлик
қилади. Саҳна учун куйланган қўшиқда шеър ва куй ўз ўрнида бўлиши
керак. — Сизнинг ҳам қўшиқларингиз орасида атай тўй учун куйланганлари борми? —
Юқорида айтиб ўтганимдек, тўйбоп қўшиқлар ҳақида ўйлаб кўрмаганман.
Лекин шўх, рақсбоп қўшиқларим бир талай. Уларнинг шеъри маъқул келгандан
кейин куйини яратишга киришганман. Менимча, ҳар бир санъаткор ўз
мухлисини топишни орзу ?илса керак. Бундай санъаткор эса фа?ат пул
кетидан ?увмайди. — Шоир Муҳаммад Юсуфнинг вафотидан кейин ойнаи жаҳонда "Мен уларнинг бор-йўғи битта шеърларини қўшиқ қилгандим”, дегандингиз... —
Болалигимдан Муҳаммад Юсуфнинг шеърларини севиб ўқирдим. ?айта-қайта
ўқийверганим учун ёд бўлиб кетганди. Ўша пайтларда улар билан учрашишни,
мириқиб суҳбатлашишни истардим. Бир марта мана шу истагимнинг рўёбга
чиқаёзганди. Муҳаммад Юсуфнинг шеърларини қўшиқ қилганимдан кейин у
кўпчиликка ёқди. Атрофдагилардан: "Муҳаммадга ҳам қўшиғинг ёқибди”,
деган гапларни эшитгандан кейин жуда қувондим. Бир тадбирда уларни
учратдим-у, лекин олдиларига бориб суҳбатлашишга журъат этмадим. Чунки
мен учун Муҳаммад ака идеал инсон эди. Руҳшуносларнинг маслаҳатларида
"Ўзинг учун идеал инсон деб ўйлаган шахс билан мулоқотда бўлма. Суҳбат
давомида унинг камчиликлари кўзга ташланиши мумкин”, деган фикрларни
ўқигандим. Доим шу фикрга амал қилишга ҳаракат қиламан. Бир йили мен
билан учрашишни истаган мухлисамга ҳам шу фикрларни айтган эдим. Муҳаммад
Юсуфнинг вафотларидан кейин бир неча марта яна шеърларини қўшиқ қилишга
ҳаракат қилдим. Лекин уларнинг шеърларини куйга солишга тайёр эмасман,
деб қўрқдим. — Шоирнинг шеърларидаги айнан қайси жиҳатлар эътиборингизни тортади? —
Бир шеърида зўрлаб қиз узатишни гулни минорага ўтказишга қиёслаганди.
Ҳаётда отанинг қизини зўрлаб турмушга беришига оддий ҳол деб қарашга
ўрганиб қолганмиз. Муҳаммад акага мана шундай оддий мавзуларни ҳам
чиройли тасвирларди. Ҳеч бир ўсимлик минорада унолмаслигини қиз боланинг
суймагани билан яшолмаслигига қиёслаган эди. Шоирнинг ҳар бир шеъридан
яхлит ва ҳаққоний маънони топиш мумкин. — "Фарёд” номли қўшиғингиздан кейин халқ назарига тушдингиз. Яна шу каби дардли тароналар ижро этиш ниятингиз борми? —
Албатта. Менинг танилишимда нафақат бу қўшиқ, балки "Излаб қоласиз”
таронаси ҳам катта роль ўйнайди. Лекин бундай мавзуларни топиш осон
эмас. Яқинда қўлимга бир шоирнинг аёл матонати ҳақидаги шеъри тушди.
Унда қишлоқнинг оддий аёли, унинг сабри жуда чиройли қилиб тасвирланган
экан. Насиб қилса, шу шеърни куйга солиш ниятим бор. — Суҳбатимиз сўнгида келгусидаги режаларингиз билан ҳам ўртоқлашиб ўтсангиз. —
Мен учун яқинларим, ҳатто фарзандим ҳам омонат. Лекин санъатим ҳамиша
мен билан бирга. Чунки бу истеъдодни табиат руҳим ва жонимга сингдирган.
Шу санъатни тўғри йўналтириб, тингловчиларга манзур бўладиган
дилторлар қўшиқлар яратишни истайман. Балки, мухлисларим яратаётган
қўшиқларимни эшитишмаётгандир. Ҳамма нарса шароитга боғлиқ. Аммо мен
ижод қилишда давом этаяпман. — Мазмунли суҳбатингиз учун ташаккур! Наргиза МУРОДОВА суҳбатлашди.
